Tarta cytrynowa z bezą

kruchy spód:

* 150 g mąki
* 50 g cukru pudru
* 50 g masła
* szczypta soli
* 1 jajko

krem cytrynowy:

* 3 jajka
* 100 g cukru
* sok z 2 cytryn
* 100 g masła
* 1 łyżka mąki ziemniaczanej

beza:

* 3 białka
* 100 g cukru pudru
* 2 łyżeczki mąki ziemniaczanej


Krok 1.

Mąkę, cukier puder i masło siekam nożem aby masło było w jak najmniejszych kawałeczkach. Potem lekko podrzucam paluszkami.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 2.

Wbijam jajko, dodaję sól i zagniatam dokładnie.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 3.

Zawijam w folie, lekko spłaszczam i wkładam do lodówki na 40 minut.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 4.

Wyjmuję i na omączonym (dość mocno) blacie wałkuje ka koło większe niż foremka.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 5.

Z ciasta można zrobić tartę o średnicy 25 a nawet 27 cm.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 6.

Nawijam na wałek i przenoszę nad foremkę. Układam ładnie a następnie przejeżdżam wałkiem po brzegu foremki by odciąć nadmiar.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 7.

Na folii do pieczenia (ja używam kawałka przeciętego rękawa do pieczenia) kładę fasolki i tak obciążam ciasto by się nie wybrzuszyło.

Wstawiam do nagrzanego do 200 C piekarnika i piekę 15 minut. Otwieram piekarnik, zdejmuję folię z fasolkami i wsuwam ponownie na kolejne 15 minut pieczenia.

Zostawiam by ostygła.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 8.

Jaja kręcę z cukrem na puszysta masę.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 9.

Dodaję sok z cytryn. Masło i mąkę ziemniaczaną. Mieszam.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 10.

Rondelek stawiam na gazie i podgrzewam krem, mieszając, aż zgęstnieje.

W pewnym momencie krem dość szybko zacznie gęstnieć, więc trzeba uważać.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 11.

Krem kładę ka spód ciasta, smaruje i równam.
Tarta cytrynowa przepis
Krok 12.

Z białek i cukru pudru ubijam pianę, dodaję mąkę ziemniaczaną, mieszam.

Smaruję na wierzchu równą warstwę.

Wstawiam do piekarnika nagrzanego do 180 C na około 15 minut, aż zrumieni się wierzch a środek będzie puszysty. W niektórych piekarnikach to może być 20 minut.

Studzę i podaję. Smacznego

[z kotlet.tv]

Ciasteczka ryżowe

Ciasteczka ryżowe

Składniki:

paczka kleiku ryżowego

25 dag margaryny/ szklanka oleju

1 szklanka cukru (może być niepełna)

4 jajka/ 4 łyżki zamiennika wymieszać z wodą


Olej utrzeć z cukrem i połową masy zamiennika
Następnie wymieszać z kleikiem.
drugą połowę zamiennika ubić na sztywną pianę, lekko połączyć z ciastem.
Łyżeczką nakładać ciasto na blachę wyłożoną papierem.
Upiec na złoty kolor w temperaturze 190 stopniC.

Paszteciki Makłowicza i inne

1. SKŁADNIKI:

* 50 dag mąki pszennej
*
* 25 dag masła
*
* zamiennik 1 jajka
*
* 2 łyżki wody
*
* 1/2 łyżeczki soli

PRZYGOTOWANIE:

szybko zagnieść ciasto, uformować z niego kulę, owinąć w folię spożywczą i włożyć na 30 min do lodówki.




2. Półkruche ciasto na paszteciki

Składniki

• 35 dkg mąki pszennej

• 10 dkg margaryny

• 2 łyżki gęstej śmietany

• 1 jajko

• 2 żółtka

• 2 łyżeczki proszku do pieczenia

• 1 łyżeczka soli


Etapy przygotowania


1. Mąke przesiać z proszkiem do pieczenia, dodać tłuszcz, posiekać. Dodać śmietanę, żółtka, jajko, sól. Ciasto szybko i dokładnie wyrobić. Włożyć do lodówki na 2 godziny, aby się schłodziło. Na paszteciki wałkujemy ciasto grubości 0,5 cn. formując prostokąt 30x10 cm. Następnie wycinamy kwadraty 10x10 cm, na które nakładamy przygotowany wcześniej farsz i rolujemy. Gotowe pasteciki pieczemy w temp. 180oC na ciemnozłoty kolor. Ciasto jest doskonałe do farszu z mięsa, pieczarek, grzybów suszonych , kapusty kiszonej z grzybami lub kapusty kiszonej z mięsem. Podajemy z czerwonym barszczykiem Smacznego.

[z netu]

Tarta botwinkowa

[z anoushaencuisine]

Kruche ciasto:
250 g maki
125 g słonego masła
1 żółtko
2 łyżki maku
1 łyżka kwaśnej śmietany

Farsz:
500 g świeżego szpinaku
8 niewielkich buraczków z botwinką
4 ząbki czosnku
1 łyżka ghee
200 ml kwaśnej, gęstej śmietany
1 jajko
50 g łagodnego provolone (można zastąpić łagodnym parmezanem)
sól
pieprz
1/2 lyżeczki czerwonego południowoafrykańskiego curry

Przygotowanie:
Wszystkie składniki szybko zagnieść. Uformować kulę, zawinąć w folię spożywczą i schodzić w lodówce przez przynajmniej godzinę.
Piekarnik nagrzać do 180°C. Rozwałkować ciasto. Wyłożyć do formy i podpiec pod papierem i fasolą „na biało”, około 20 min.
Buraki, botwinkę oraz szpinak dokładnie umyć i osuszyć. Buraki obrać i pokroić w cienkie słupki. Poszatkować liście botwinki. Czosnek obać i także poszatkować. Na patelni rozpuścić ghee. Dodać czosnek i delikatnie podsmażyć. Dodać buraki i liście botwinki. Smażyć 10 minut. Na końcu dodać szpinak i smażyć jeszcze 5 minut pod przykryciem. Doprawić do smaku solą, pieprzem i curry. Dodać 2 łyżki śmietany i wymieszać. Wyłożyć farsz na podpieczony spód.
Resztę śmietany wymieszać z jajkiem i startym serem. Doprawić do smaku i wylać na masę botwinkową.
Piec w nagrzanym do 180°C piekarniku około 30 minut lub do momentu, aż wierzch ładnie się przyrumieni.

Smacznego!

Pierożki uzbeckie - samsa

Na tapczanie w Uzbekistanie - Agnieszka Kręglicka

Mimo że trzeba się targować, że na każdym kroku próbują nas, inostrańców, wyrolować, że nie ma szans, by sprawunki załatwić szybko, bo złotozębi sprzedawcy zagadują, uzbeckie bazary zachwycają

Kiedy nad ranem, wymęczeni lotem i lotniskowym bałaganem, dotarliśmy do Taszkientu, oczekujący przyjaciele postawili nas na nogi tym, co w Uzbekistanie najlepsze - ciepłą lepioszką. Pszenna okrągła bułka z charakterystyczną pieczęcią, znakiem piekarni, rumiana i gorąca, czeka na każdym rogu pieczona kilka razy dziennie. Podobnie jak we francuskich boulangerie, z tym że we Francji coraz częściej są to odpiekane z mrożonki przemysłowe bagietki, a tu chłopcy na miejscu wyrabiają ciasto bez polepszaczy. W rękach formują placki i nie bacząc na żar, przyklejają do ścian pieca tandyr. Zbieżność nazwy z hinduskim tandoori nie jest przypadkowa. To ta sama idea pieca wypalonego z gliny, stojącego poziomo lub pionowo.

Wymyślony na środkowym Wschodzie rozpowszechnił się w regionie. Chlebki pieką się, przecząc grawitacji, przywarte do rozgrzanych ścian i sufitu. Uzbecy podają lepioszkę do każdego posiłku, gospodarz dzieli ją między siedzących przy stole. Żeby zacząć dzień, wystarczy kawałek lepioszki i miska kajmaku (gęstej, kwaśnej, tłustej śmietany) albo suzmy (bardziej gęstej i kwaśnej, mocniej sfermentowanej). Najlepsze śmietany, jogurty, kefiry, bryndzę, cały nabiał, a właściwie wszystko najlepsze, kupuje się tu na bazarach. Żywe, gęste, kolorowe, z górami suszonych moreli nadziewanych orzechami, z solonymi pestkami moreli i brzoskwiń, z grubymi jak pięść boksera pękami kolendry, bazylii i mięty, z granatami naciętymi, by pokazać, jak bardzo są karminowe i soczyste, oferują prawdziwe jedzenie. Świeże, lokalne, tradycyjne, świetnej jakości, a ponadto podtrzymują to, co w relacji producent jedzenia i konsument jest niezastąpione - bezpośredni kontakt.

Na bazarze znaleźliśmy też stoiska apteczne, z korzonkami, nasionami, olejami i ziołami na wszelkie dolegliwości. Tam rozszyfrowaliśmy przyprawę, którą kucharz dodawał do plovu na pokazie gotowania. Był to suszony owoc berberysu. Zielarka dodała, że bez niego wątroba sobie z plovem nie poradzi. Rzeczywiście, duma uzbeckiej kuchni plov, czyli ryżowy pilaw z mięsem aromatyzowany baranim łojem, z dodatkiem cebuli, marchwi, ciecierzycy, rodzynek i kuminu, jest tłusty i ciężki. Ale życie kręci się wokół plovu. Żony szykują go, kiedy chcą zachęcić mężów do miłosnych uciech. Wielki pilaw dla kilkuset mężczyzn wydaje nad ranem w dniu ślubu ojciec panny młodej, zapraszając kuzynów, przyjaciół, sąsiadów oraz przechodzących nieznajomych. Ceremonia ogranicza się do krótkiego powitania, po czym każdym dwóm mężczyznom serwowany jest wspólny talerz z plovem. Je się go łyżką lub prawą ręką, zgodnie ze specjalną techniką nabierania, ubijania i zlizywania z palców. Codzienny plov zamówić można w barze na bazarze, energię daje na cały dzień.

Pierożki wszelkiego rodzaju to też uzbecka specjalność. Brzmiące znów hinduskopodobnie samsy piecze się w tandyrze lub piekarniku. Wypełnione są siekaną baraniną z cebulą, wiosenną zieleniną ze świeżym serem lub tartą, surową dynią. Mają różne kształty i wielkości. Każdy ważny ośrodek - Samarkanda, Buchara, Taszkient - chwali się lokalną odmianą samsy. Manty, pierogi z podobnym nadzieniem, zawijane są w cieńsze ciasto i gotowane na parze. Również parowane, ale formowane jak sakiewki lub jak cannelloni, są pierożki hanum. Pyszne jadłam z nadzieniem z ziemniaków pokrojonych w kostkę, doprawionych szczypiorkiem i kuminem. Na bazarach szczególnie popularne są pierogi gumma, tłuste i złociste, smażone w głębokim oleju, wypełnione nieodłączną baraniną z cebulą. Do smażenia trafiają również malutkie uszka czuczwara (z baraniną, a jakże), choć częściej pływają w zupie o tej samej nazwie.

Eksplorowanie uzbeckiej kuchni jest tym bardziej przyjemne, że odbywa się w pozycji półleżącej. W knajpach, ogrodach i domach stoją drewniane platformy z trzech stron otoczone barierką, z niskim stołem na środku, zarzucone poduszkami i wałkami pomagającymi wygodnie ułożyć się do posiłku. Owa platforma ze stołem nazywa się tutaj tapczan. Kiedy na tapczanie próbujemy samsy z dynią, okazuje się, że na dynię mówią tu tykwa, za to melona nazywają dynią, a jeśli poprosisz o ukrop, dostaniesz koper. Dogadywanie się wspólnym rosyjskim obfituje w wiele niespodzianek.

Samsa z dynią

ciasto:

500 g mąki

150 g masła

100 g kwaśnej, tłustej śmietany

2 jaja

4 łyżki oleju, sól

nadzienie z dyni:

dynia piżmowa, pomarańczowa w środku, zielonoszara na zewnątrz, obrana i grubo starta

cebula pokrojona w kostkę (połowa tego co dyni)

olej, sól, pieprz, kumin, cukier, chili

Zimne masło zetrzeć na tarce jarzynowej do miski z mąką, dodać sól i rozdrobnić w palcach na kaszę. Roztrzepać jajka ze śmietaną, wlać je do mąki i wyrobić elastyczne ciasto. Jeśli jest za mokre, dodać mąki, jeśli za twarde - śmietany. Podzielić ciasto na dwie części, zawinąć je w folię i chłodzić w lodówce przez pół godziny lub dłużej. Przygotować nadzienie: na oliwie usmażyć cebulę, dodać przyprawy. Jeśli dynia puści sok po utarciu, odcisnąć. Wymieszać smażoną cebulę z surową dynią. Kulę ciasta uformować w wałek o średnicy 4 cm, pokroić na równe kopytka. Z każdego formować kulkę. Kulkę rozwałkować na placuszek, na środku położyć trochę nadzienia, trzy brzegi połączyć tak, by skleiły się w znak Mercedesa. Na spodzie samsa ma być trójkątem, nadzienie ma unosić wierzch, tworząc piramidę. Czubek piramidy posmarować roztrzepanym żółtkiem i posypać grubo mielonym pieprzem. Ułożyć pierogi na tłustym pergaminie, piec 40 min w temp. 180 st. C.

Źródło: Wysokie Obcasy

Smaki, smaki, smaki...

Saltim Bocca mamy /jak to się pisze?/
Naleśniki pomarańczowe "Powitanie w Sydney"
Lody z ciasteczkami z okolic Placu Św.Marka
Buraki, kozi ser, zielenina z Meltemi
Marchew z żółtym serem Krysi
Jajecznica cioci Uli
Sernik malinowy "Tango"
Sernik z Chojnatki i Luksemburga Magdy
Bakłażany z farszem pomidorowo-cebulowym "Grek Zorba"
Bakłażany, papryka i cebula na maśle - menu ślubne
Roladki z bakłażana z sosem jogurtowym
Bakłażanowe roladki z orzechami włoskimi u Ewy Sadowskiej
Pieczone w oliwie jarzyny z piekarnika z grubą solą Zbyszka Cz.
Szycle duszone w sosie własnym Eli Cz.
Papryczki koktailowe z serem i tartą bułką na wierzchu seniory Fiammella
Sos fetowo-śmietanowo-czosnkowy do kaszy gryczanej z papryką i ogórkiem Magdy Ś.
Tarta cytrynowa Maggie
Ciasto marchewkowe Kasi Sz.
Ciasto jogurtowo-cytrynowe z Collegium Civitas
Pulpa z Melide z młodym Vinho Verde
Na spodzie bezowo-orzechowym mus morelowy i kiwi z Misianki
Ośmiornica z dobrej knajpy w Oradei rumuńskiej
Niezapomniane połąćzenie banana i czekolady w Banoffie w Bistro Bakłażan
Zapach jajecznicy smażonej na gazie w przyczepie pp. Eluszkiewiczów nad jeziorem w Brzeźnie
Kaszka manna na mleku, do picia, w butelce, wspomnienie z łóżeczka dziecięcego
Key Lime Pie Joasi
Rydze z patelni na maśle z kuchni węglowej u Majerczyków na Chłabówce
Podgrzybki i maślaki w sosie śmietanowym z koperkiem Ewy Elu
Surówka z czerwonej kapusty zaparzanej z tartym jabłkiem i sosem śmietanowo-majonezwoym
Gruszki marynowane na słodko z goździkami Marylki J. do pizzy
Pizza na grubym cieście, mocno "origanowa" Kusiuni
Marchewki karmelizowane z Wigilii w Ursusie Izy

Pizza na 7 rocznicę ślubu :)

Przepis niepewny, bo niesprawdzony. A właściwie w trakcie sprawdzania. M. wrócił ze spaceru z I. Przyniósł mi piękne eustemy. Teraz M. jest w kuchni, w poważnym czarnym fartuchu, zagniata ciasto.

Składniki:
CIASTO:
- mąka – 3 szklanki
- drożdże – pół kostki
- olej lub oliwa z oliwek – 2 lub 3 łyżki stołowe (wg.uznania)
- woda – 1 szklanka
- szczypta soli i cukru (ok. pół małej łyżeczki, płaskiej!)

CIASTO
Mąkę przesiać, dodać sól i cukier, dodać olej lub oliwę, wkruszyć drożdże, wymieszać i dodać wodę. Zagniatać ok 10 min., im dłużej tym ciasto lepsze. Po wyrobieniu ciasta włączyć piekarnik, a ciasto ma się nie lepić do rąk, możma je podsypywać mąką w czasie wyrabiania, ciasto należy rozciągnąć do formy (starcza na blachę od piekarnika) i ułożyć na posypanej mąką blasze, niech sobie kilka minut rośnie jak chce. Ja je tak trzymam aż piekarnik ma 200 stopni (ma mieć 250) i dopiero wtedy smaruję brzegi jajkiem (wtedy nie wysycha i ma rumiana skórkę) oraz smaruję wierzch sosem. Na to kładę to co akurat mam w lodówce.

SOS
Pół słoiczka koncentratu pomidorowego z solą i cukrem do smaku (koncentrat zwykle bywa kwaśny) oraz z ziołami i czosnkiem należy wymieszać i smarować ciasto przed położeniem dalszych składników jeżeli się je ma :) )) A jak się nie ma to wystarczy 10 deka utartego sera na wierzch i też jest dobrze.

Całość piekę 11 do 12 minut.

Bezjajeczne ciasto marchewkowe

Skladniki:
2 szklanki cukru
1.5 szklanki oleju (np. slonecznikowego)- proponuje 1 szklanke
2 szklanki maki typu self raising, lub normalnej z 1 lyzeczka proszku do pieczenia
1 szklanka mleka
0.5 lyzeczki soli
2 lyzeczki sody oczeyszczonej
2 lyzeczki octu (ja dalam winnego)
3 lyzeczki cynamonu
0.5 lyzeczki swiezego startego imbiru
3 szklanki startej marcheki (na malych oczkach)
0.5 szklanki pokruszonych orzechow wloskich
garsc orzeszkow piniowych

Polewa:Serek Philadelphia
4 lyzki cukru pudru
kilka kropel soku z cytryny

Sposob wykonania:
Nagrzac piekarnik do 160ºC.
Polaczyc wszystkie skladniki plynne (oprocz octu), dodac suche a gdy wszytkie sie dokladnie polacza dodac ocet.Wlac do blaszki (20-35cm) wylozonej pergaminemi piec 45-60 min lub do momentu gdy patyczek bedzie suchy.

Skladniki polewy polaczyc i wylac na przestudzone ciasto. Mozna posypac wiorkami migdalowymi.

Brzoskwinie zapiekane pod budyniem. Przychodzą Graham z ojcem

* winiak 3 łyżki stołowe
* cukier waniliowy 1 paczuszka
* mąka ziemniaczana 1 łyżka
* jajka 2 szt
* mleko 1 szklanka
* orzechy 1 łyżka stołowa
* czekolada 50 g
* biszkopty 50 g
* brzoskwinie 2 szt

Sposób przyrządzenia
Najpierw sporządzić krem: mąkę ziemniaczana i żółtka rozprowadzić niewielką ilością mleka. Resztę mleka zagotować z cukrem waniliowym i - po zdjęciu z ognia - połączyć z żółtkami i mąką, stale mieszając. Dodać masło, a następnie pianę z białek. Na dnie wysmarowanej masłem ogniotrwałej formy układać biszkopty, posypując je startą czekoladą, ułożyć na nich połówki sparzonych i obranych ze skórki brzoskwiń. Całość skropić winiakiem, przykryć kremem, posypać orzechami i cukrem. Zapiec w średnio nagrzanym piekarniku przez 15 min.

kruche ciasto z owocami

Ciasto kruche bez jajek i masła
Składniki:
- 200 g mąki - w tym większość razowej pszennej z dowolną mieszanką innych mąk, np.: 100 g pszennej + 50 g kukurydzianej + 50 g gryczanej, ale może być tylko pszenna;

- 100 g tłuszczu - kiedyś brałam margarynę, ale teraz olej np. z pestek winogron, orzeszków ziemnych lub słonecznikowy; oleju biorę mniej np. 80 g ( wszystko zawsze ważę, nie znam objętości...);

- ok. 2 łyżek zimnej wody;
- źdźbło soli;

- opcje : cynamon, imbirek, a do kruchego na słono przyprawy dowolne można dodawać pestki, skruszone orzeszki;

Przygotowanie:
Najpierw nagrzewam piecyk do temp. ok. 200 stopni.
Następnie smaruję średnią, okrągłą formę kroplą oleju.
Składniki szybko mieszam w misce na gładziuchną masę (chyba, że są pestki).
Obklejam tą masą formę na grubość 3-5 mm, wywijając rancik wysokości ok. 2 cm. Najlepiej pomóc sobie widelcem przy wyrównywaniu nawierzchni. Tymże widelcem porobić trzeba w cieście dziury, by się nie zbąbliło przy pieczeniu.

Do pieca! Na ok. 20-25 min.

Gdy podstygnie, kładę farsz, którym może być wszystko. Pyszne są pieczone z goździkami jabłka.


Wskazówki i uwagi:
200g mąki to ok. 1,5 szklanki
80g oleju - 9 łyżek lub 80/90 ml

Jeszcze taki drobiażdżek - jeżeli ze składników, które podałam ciasto słabo się lepi, to trzeba dodać wody zimnej tyle, żeby masa dała się zbić w kulę lecz nie przyklejała do palców.

Chemia w jedzeniu: E...

Lista niebezpiecznych, zakazanych, podejrzanych
100 – 199 – barwniki
200 – 299 – konserwanty
300 – 399 – antyutleniacze
400 – 499 – emulgatory i środki zagęszczające
500 – 599 – dodatki o zróżnicowanym przeznaczeniu
600 – 699 – wzmacniacze smaku
700 – 799 – antybiotyki
900 – 1299 – dodatki do żywności o różnym zastosowaniu
1300 -1400 – modyfikowane skrobie

LISTA DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI

E 100 Kurkumina
Kurkumina (diferuloilometan) – organiczny związek chemiczny, przeciwutleniacz polifenolowy otrzymywany z kłącza ostryżu, barwnik roślinny, czerwony lub pomarańczowy. Składnik przyprawy curry.
Jest stosowana jako dodatek do żywności, składnik niektórych kosmetyków, służy też jako barwnik substantywny do bawełny oraz jako wskaźnik. Strukturę związku zbadali w 1910 r. Kazimierz Kostanecki, J. Miłobędzka i Wiktor Lampe.
Działanie: Według niektórych badań spowalnia rozwój nowotworów[3], ale część badaczy jest przeciwnego zdania, twierdząc, że może mieć działanie wręcz odwrotne[4]. Kurkumina badana jest także jako potencjalny środek zapobiegający demencji i chorobie Alzheimera.

E 101 (i) Ryboflawina
Naturalny, roślinny, żółty barwnik. Witamina B2. Występuje w przyrodzie. Uważany za nieszkodliwy.

E 101(ii) Ryboflawiny-5′-fosforan
Barwnik syntetyczny. Powstaje w wyniku reakcji ryboflawiny z kwasem fosforowym. Uważany za nieszkodliwy.

E 102 Tartrazyna
Syntetyczny, żółty barwnik z grupy azowej. Może wywoływać alergie. Zagrożone są zwłaszcza osoby, które reagują alergicznie na aspirynę (kwas acetylsalicylowy) i astmatycy. Działania uboczne: trudności w oddychaniu, wysypka na skórze i zaburzenia w widzeniu. Odradza się spożywanie. Uwaga alergicy.
napoje w proszku, esencje owocowe, miód sztuczny, musztarda - niebezpieczny

E 104 Żółcień chinolinowa
Syntetyczny, zielonkawo-żółty barwnik. Może wywoływać alergie. W testach na szczurach po podaniu czystej chinoliny obserwowano powstawanie nowotworów wątroby. Uwaga alergicy. - zabroniony

E 110 Żółcień pomarańczowa S
Syntetyczny, pomarańczowy barwnik azowy. Może wywoływać alergie. W testach na zwierzętach przy podaniu dużych dawek stwierdzono powstawanie nowotworów nerek. Uwaga alergicy.

E 111 zabroniony

E 120 Koszenila (Karmin)
Naturalny, zwierzęcy barwnik czerwony. Pozyskiwany z wysuszonych owadów Dactylopius coccus cacti. Uważany za nieszkodliwy.

E 121 zabroniony

E 122 Azorubina
Syntetyczny, czerwony barwnik azowy. Może wywoływać alergie. Uwaga alergicy. Zabroniony

E 123 Amarant
Syntetyczny, czerwony barwnik azowy. Dozwolony do stosowania tylko do dobarwiania win przeznaczonych na aperitify, alkoholi i ikry. W testach na zwierzętach stwierdzono jego wpływ na odkładanie się wapnia w nerkach. Odradza się spożywanie. Uwaga alergicy.

E 124 Czerwień koszenilowa
Syntetyczny, czerwony barwnik azowy. Uwaga alergicy.
wędzone ryby, cukierki pudrowe

E 127 Erytrozyna
Syntetyczny, czerwony barwnik. Dozwolony do stosowania tylko do wiśni koktajlowych lub kandyzowanych, sałatek owocowych z dodatkiem wiśni. Może uwalniać jod i upośledzać funkcję tarczycy. W testach na zwierzętach stwierdzono przypadki nowotworowych zmian tarczycy.Osoby z problemami tarczycy powinny unikać artykułów spożywczych barwionych tą substancją. Odradza się częste spożywanie.

E 128 Czerwień 2G
Syntetyczny, czerwony barwnik azowy. Uwaga alergicy.

E 129 Czerwień Allura AC
Syntetyczny, czerwony barwnik azowy. Dotychczas opublikowano mało wyników badań na jego temat. Obecnie niemożliwe jest wydanie wiążącej opinii. Uwaga alergicy.

E 131 Błękit patentowy V
Syntetyczny, niebieski barwnik. Uważany za nieszkodliwy.

E 132 Indygotyna
Syntetyczny, niebieski barwnik. Przy jednoczesnym podawaniu zwierzętom dużych dawek indygotyny i azotynu sodowego stwierdzono uszkodzenia materiału genetycznego. Połączenie takie może wystąpić w diecie np. szynka lub kiełbasa i barwione słodycze lub likiery. Uważany za nieszkodliwy.

E 133 Błękit brylantowy FCF
Syntetyczny, niebieski barwnik. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach u osobników płci żeńskiej przy dawce 2% stwierdzono spadek masy ciała. Dalsze badania nie przyniosły rezultatów mówiących o szkodliwości tego barwnika. Uważany za nieszkodliwy.

E 140 Chlorofile i chlorofiliny
Naturalne, roślinne barwniki zielone, pozyskiwane z materiału roślinnego (lucerna, szpinak itp.). Uważane za nieszkodliwe.

E 141 Kompleksy miedziowe chlorofilu i chlorofiliny
Naturalne, roślinne, zielone barwniki, w których w celu ustabilizowania barwy jony magnezowe zostały zastąpione miedzią. W połączeniu z dużą konsumpcją artykułów spożywczych zawierających miedź, np. wody z miedzianych rur wodociągowych zwierającej ponad 0,5 mg do 1 mg miedzi na litr, może nasilić się odkładanie miedzi we krwi. Uważane za nieszkodliwe.

E 142 Zieleń S
Syntetyczny, zielony barwnik. Dotychczas opublikowano niewiele wyników badań. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 150a Karmel naturalny
Naturalny, roślinny barwnik koloru brązowego. Otrzymywany przez podgrzewanie cukru bez dodatku kwasów lub zasad. Silnie barwiący, lekko słodzący. Uważany za nieszkodliwy.

E 150b Karmel siarczynowy
Syntetyczny, brązowy barwnik na bazie roślinnej. Produkcja jego polega na ogrzewania cukru z dwu- tlenkiem siarki lub związkami zawierającymi siarkę. Uważany za nieszkodliwy.

E 150c Karmel amoniakalny
Syntetyczny, brązowy barwnik na bazie roślinnej. Otrzymywany przez działanie amoniaku na cukier. W testach przeprowadzonych na zwierzętach stwierdzono przy dużych dawkach skurcze i obniżenie ilości limfocytów (białych krwinek krwi). Odradza się częste spożywanie.

E 150d Karmel amoniakalno-siarczynowy
Syntetyczny, brązowy barwnik na bazie roślinnej. Produkowany przez działanie siarczynu amonu na cukier. Może zawierać toksyczne związki, które w dużych dawkach powodowały u zwierząt doświadczalnych zmiany w obrazie krwi i wywoływały skurcze mięśni. Odradza się częste spożywanie.

E 151 Czerń brylantowa BN, czerń PN
Syntetyczny, czarny barwnik azowy. Uwaga alergicy.

E 153 Węgiel roślinny
Naturalna substancja otrzymywana przez suche zwęglanie surowca roślinnego. Dodawany m.in. do barwienia skórki niektórych rodzajów sera, w cukiernictwie. Uważany za nieszkodliwy.

E 154 Brąz FK
Syntetyczna, brązowa mieszanka sześciu różnych barwników azowych. Dozwolony do stosowania tylko przy produkcji wędzonych śledzi z Anglii i Norwegii. Uwaga alergicy.

E 155 Brąz HT
Syntetyczny, brązowy barwnik azowy. Uwaga alergicy.

E 160a Mieszanina karotenów, beta-karoten
Naturalne, pomarańczowe barwniki ekstrahowane z surowców roślinnych. Występują w naturze w wielu roślinach (np. w marchwi). Mogą być przekształcane w organizmie w witaminę A. Przy przedawkowaniu skóra nabiera żółtawego zabarwienia. Uważane za nieszkodliwe.

E 160b Annato, biksyna, norbiksyna
Naturalny, roślinny barwnik pomarańczowy otrzymywany z nasion drzewa tropikalnego Bixa orellana L. Niemożliwe jest obecnie wydanie jednoznacznej opinii.

E 160c Kapsantyna, kapsorubina (ekstakt z papryki)
Naturalny, roślinny barwnik pomarańczowo-czerwony, występuje w strąkach papryki. Uważany za nieszkodliwy.

E 160d Likopen (ekstrakt z pomidorów)
Naturalny, roślinny barwnik czerwony otrzymywany z pomidorów. Częściowo otrzymywany syntetycznie. Uważany za nieszkodliwy.

E 160e Beta-apo-8′-karotenal (C30)
Syntetyczny barwnik. W nieznacznie zmienionej formie występuje w naturze. Do tej pory opublikowano mało wyników badań. Niemożliwe jest obecnie wydanie jednoznacznej opinii.

E 160f Ester etylowy kwasu beta-apo-8′-karotenowego
Syntetyczny barwnik, identyczny z naturalnym. W nieznacznie zmienionej formie występuje w naturze. Do tej pory opublikowano niewiele wyników badań. Niemożliwe jest obecnie wydanie jednoznacznej opinii.

E 161b Luteina
Naturalny barwnik uzyskiwany z liści rośliny Tagetes erecta. Do tej pory opublikowano niewiele wyników badań. Niemożliwe jest obecnie wydanie jednoznacznej opinii.

E 161g Kantaksantyna
Syntetycznie otrzymany pomarańczowo-czerwony barwnik. Występuje także w naturze. Dozwolony do stosowania wyłącznie do kiełbasy sztrasburskiej. Stosowany w tabletkach do opalania (samoopalające – powodujące prze- barwienia skóry) odkładał się w warstwach skóry i dlatego zostało zakazane jego użycie do tego celu. Odradza się częste spożywanie.

E 162 Czerwień buraczana, betanina
Naturalny, roślinny, czerwony barwnik z czerwonych buraków. Uważany za nieszkodliwy.

E 163 Antocyjany
Naturalne, roślinne, jasnoróżowe do ciemnoniebieskich barwniki otrzymywane z owoców i warzyw. Uważane za nieszkodliwe.

E 170 Węglany wapnia
Naturalna, mineralna biała substancja. Pełni w żywności rolę barwnika, dodatku przeciwzbrylającego i stabilizatora. Uważane za nieszkodliwe.

E 171 Dwutlenek tytanu
Syntetyczny, mineralny biały barwnik. Uważany za nieszkodliwy.

E 172 Tlenki i wodorotlenki żelaza
Syntetyczne, mineralne żółte, czerwone lub czarne barwniki. Uważane za nieszkodliwe.

E 173 Aluminium
Syntetyczny, srebrno-szary, mineralny barwnik. Dozwolony do stosowania do polew i słodyczy służących do dekoracji ciast i ciasteczek. Aluminium może być asymilowane przez organizm. Podejrzewa się, że jest jednym z czynników powodujących chorobę Alzheimera. Osoby chore na nerki mogą nie wydalać aluminium. Uwaga pacjenci chorzy na chorobę Alzheimera.

E 174 Srebro
Naturalny, mineralny, srebrny barwnik i konserwant. Dozwolony wyłącznie do stosowania w polewach słodyczy, dekoracji pralinek i do likierów. Może odkładać się w tkankach. Do zatruć dochodzi już przy podaniu kilku gram. Wydziela się bardzo powoli z moczem. Wysoka cena powoduje, że stosuje się je w małych ilościach. Odradza się częste spożywanie.

E 175 Złoto
Naturalny, mineralny złoty barwnik. Dozwolony tylko do dekoracji cukierków i czekoladek oraz do likierów. Może prowadzić do zaburzeń w obrazie krwi. Wysoka cena powoduje, że stosuje się je w małych ilościach. Odradza się częste stosowanie.

E 180 Czerwień litolowa BK
Syntetyczny, czerwony barwnik azowy. Stosowany do barwienia przeznaczonych do spożycia skórek serów. Odradza się częste spożywanie. Uwaga alergicy.

E 200 Kwas sorbowy
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Występuje również jako naturalny kwas w produktach spożywczych. Ma lekko kwaśny smak. Uważany za nieszkodliwy.

E 202 Sorbinian potasu
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól potasowa kwasu sorbowego. Patrz E 200. Uważany za nieszkodliwy.

E 203 Sorbinian wapnia
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól wapniowa kwasu sorbowego. Patrz E 200. Uważany za nieszkodliwy.

E 210 Kwas benzoesowy
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Występuje I również jako naturalna substancja w artykułach spożywczych. Stosowany przede wszystkim w przetworach rybnych i gotowych sałatkach. Może zmieniać smak gotowych produktów. Po jego spożyciu osoby wrażliwe, chorujące na astmę, katar sienny lub alergie skórne mogą odczuwać zaostrzenie stanów chorobowych. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 211 Benzoesan sodu
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól sodowa kwasu benzoesowego Patrz E 210. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 212 Benzoesan potasu
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól potasowa kwasu benzoesowego Patrz E 210. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 213 Benzoesan wapnia
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól wapniowa kwasu benzoesowego. Patrz E 210. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 214 Ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Pochodna kwasu benzoesowego. Stosowany przeważnie w produktach rybnych, sałatach i innych wyrobach owocowo-warzywnych. Może powodować zmiany smaku potraw. W testach przeprowadzonych na zwierzętach odnotowano jego działanie jako środka odurzającego, rozszerzającego naczynia i wywołującego skurcze mięśni. Patrz E 21 C. Odradza się częste spożywanie. Uwaga alergicy.

E 215 Sól sodowa estru kwasu p-hydroksybenzoesowego
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Pochodna kwasu benzoesowego. Patrz E 214. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 216 Ester propylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Pochodna kwasu benzoesowego. Patrz E 214. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 217 Sól sodowa estru propylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Pochodna kwasu benzoesowego. Patrz E 214. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 218 Ester metylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Pochodna kwasu benzoesowego. Patrz E 214. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 219 Sól sodowa estru metylowego kwasu p-hydroksybenzoesowego
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Pochodna kwasu ; benzoesowego. Patrz E 214. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 220 Dwutlenek siarki, bezwodnik kwasu siarkawego
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Stosowany m.in. w winach białych, owocach suszonych (!) i przetworach ziemniaczanych. Powoduje straty witaminy B 1 w artykułach spożywczych, u osób wrażliwych może powodować bóle głowy i nudności. U astmatyków może dojść do tzw. astmy siarczynowej. Ze względów zdrowotnych żadna grupa osób nie powinna przekraczać dawki maksymalnej wynoszącej 0,7 mg/kg masy ciała (ok.50 mg na osobę/dobę). Wypicie 2 kieliszków zwłaszcza słodkiego białego wina, do którego dodany został dwutlenek siarki w ilości 300-400 mg/l może spowodować przekroczenie dopuszczalnego dziennego pobrania (A.D.I.). Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 221 Siarczyn sodu
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Patrz E 220. Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 222 Wodorosiarczyn sodu
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Patrz E 220. Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 223 Pirosiarczyn sodu
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Patrz E 220. Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 224 Pirosiarczyn potasu
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Patrz E 220. Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 226 Siarczyn wapnia
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Patrz E 220. Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 227 Wodorosiarczyn wapnia
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Patrz E 220. Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 228 Wodorosiarczyn potasu
Syntetycznie otrzymywany konserwant i przeciwutleniacz. Patrz E 220. Odradza się częste spożywanie. Uwaga osoby wrażliwe i astmatycy.

E 231 Ortofenylofenol
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Patrz E 230. Odradza się spożywania skórek owoców cytrusowych. Uwaga alergicy, może wywołać alergię kontaktową.

E 232 Sól sodowa ortofenylofenolu
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Patrz E 230. używany do konserwowania skórki suszonych owoców, zwłaszcza cytrusowych - zakłóca czynności skóry. Uwaga alergicy, może wywołać alergię kontaktową.

E 234 Nizyna
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Antybiotyk produkowany przez mikroorganizmy. W krajach Unii Europejskiej dozwolony jest do stosowania m.in. do budyni z kaszki manny i tapioki oraz do dojrzewających serów i serów topionych. Przy zbyt częstym spożywaniu z żywnością może stracić swoje działanie lecznicze. Uodpornione bakterie są bardzo trudne do zwalczania.Odradza się częste spożywanie.

E 235 Natamycyna
Syntetycznie otrzymywany antybiotyk o działaniu konserwującym. Wytwarzany przez pleśnie. Stosowany do zabezpieczania powierzchni serów i suszonych kiełbas. Nie może wniknąć do artykułu spożywczego głębiej niż na 5 mm. Stosowany także jako lek (przeciwko infekcjom grzybiczym skóry). Przy zbyt częstym spożywaniu z żywnością antybiotyk może stracić swoje działanie lecznicze. Uodpornione bakterie są bardzo trudne do zwalczania. Odradza się częste spożywanie.

E 239 Heksametylenoczteroamina
Syntetyczny konserwant. Czasami stosowany do utrwalania serów Provolone. Uwalnia do sera formaldehyd. Śladowe jego ilości, tj. 25 mg na 1 kg sera, są dopuszczalne. Używany także jako środek do dezynfekcji skóry i dróg moczowych oraz jako środek konserwujący do kosmetyków. Odradza się częste spożywanie. Może być rakotwórczy. Uwaga alergicy.

E 242 Dimetylodiwęglan
Syntetycznie produkowana substancja konserwująca i dezynfekująca. Stosowany do sterylizacji pojemników napełnianych napojami bezalkoholowymi, winami bezalkoholowymi i koncentratami herbaty wpłynie. Ulega rozkładowi z wydzieleniem śladowych ilości pestycydu: methylcarbamatu. Pestycyd ten może być obecny w napoju tylko w ilości niestwierdzalnej przy użyciu standardowych metod badawczych. Niestety, nie ma obowiązku zaznaczania, iż stosowano tę substancję. Brak pełnych danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie jednoznacznej opinii.

E 249 Azotyn potasu
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Patrz E 250. Odradza się częste spożywanie. szkodzi przy nadciśnieniu.

E 250 Azotyn sodu
Syntetycznie produkowany konserwant i stabilizator barwy. Stosowany powszechnie do peklowania mięsa przeznaczonego do produkcji wędlin. Hamuje rozwój bakterii szkodliwych dla zdrowia (m.in. Clostridum botulinum). Spożyty w dużych ilościach utrudnia transport tlenu przez krew. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku niemowląt. Podczas ogrzewania peklowanych przetworów mięsnych – w temperaturze powyżej 150°C – wchodzi w reakcje z cząsteczkami białka w wyniku czego mogą wytwarzać się rakotwórcze nitrozoaminy.Odradza się częste spożywanie. szkodzi przy nadciśnieniu.

E 251 Azotan sodu
Syntetycznie produkowany konserwant. Istnieje niebezpieczeństwo jego przekształcenia się w azotyn. Patrz E 250. Odradza się częste spożywanie. szkodzi przy nadciśnieniu.

E 252 Azotan potasu
Syntetyczny konserwant. Istnieje niebezpieczeństwo przekształcenia się związku w azotyn. Patrz E 250. Odradza się częste spożywanie. szkodzi przy nadciśnieniu.

E 260 Kwas octowy
Wytwarzany metodą fermentacyjną (przez mikroorganizmy) regulator kwasowości i konserwant. Ma zdecydowanie kwaśny smak. Występuje w naturze. Skoncentrowany kwas może prowadzić do zniszczenia tkanek. Występuje w artykułach spożywczych wyłącznie w dawkach nie zagrażających zdrowiu. Uważany za nieszkodliwy.

E 261 Octan potasu
Naturalny, roślinny lub syntetycznie otrzymywany regulator kwasowości i konserwant. Sól potasowa kwasu octowego. Patrz E 260. Uważany za nieszkodliwy.

E 262(i) Octan sodu
Naturalny, roślinny lub syntetycznie otrzymywany regulator kwasowości i konserwant. Sól sodowa kwasu octowego. Patrz E 260. Uważany za nieszkodliwy.

E 263 Octan wapnia
Naturalny, roślinny lub syntetycznie otrzymany regulator kwasowości i konserwant. Sól wapniowa kwasu octowego. Patrz E 260. Uważany za nieszkodliwy.

E 270 Kwas mlekowy
Syntetycznie lub na drodze fermentacji otrzymywany regulator kwasowości, konserwant i przeciwutleniacz. Występuje w każdym organizmie żywym. U noworodków może prowadzić do zaburzeń w przemianie materii, jeśli układ trawienny nie jest wystarczająco rozwinięty. Dotyczy to jednak tylko formy D(-) oraz DL kwasu mlekowego. W żywności dla niemowląt stosuje się tylko formę L(+). Uważany za nieszkodliwy.

E 280 Kwas propionowy
Syntetycznie produkowany konserwant. Może zmieniać zapach i smak potraw. Dopuszczony do stosowania w paczkowanym, krojonym chlebie i opakowanych drobnych wyrobach cukierniczych – ciasta i herbatniki. Występuje naturalnie w niektórych gatunkach sera. Dopuszczony do użytku w krajach Unii Europejskiej. Odradza się częste spożywanie. Może powodować raka żołądka.

E 281 Propionian sodu
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól sodowa kwasu propionowego. Patrz E 280. Odradza się częste spożywanie. Może powodować raka żołądka.

E 282 Propionian wapnia
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól wapniowa kwasu propionowego. Patrz E 280. Odradza się częste spożywanie. Może powodować raka żołądka.

E 283 Propionian potasu
Syntetycznie otrzymywany konserwant. Sól potasowa kwasu propionowego. Patrz E 280. Odradza się częste spożywanie.

E 290 Dwutlenek węgla
Naturalny, produkowany przez roślinny gaz stosowany przy pakowaniu żywności. Występuje w każdej żywej komórce. Uważany za nieszkodliwy.

E 296 Kwas jabłkowy
Syntetycznie produkowany regulator kwasowości. Ma kwaśny smak. Wytwarzany także w procesie przemiany materii człowieka. Może u noworodków powodować zaburzenia w przemianie materii, jeśli system trawienny nie został w dostatecznym stopniu rozwinięty. Uważany za nieszkodliwy.

E 297 Kwas fumarowy
Otrzymywany na drodze fermentacji regulator kwasowości. Występuje w żywych komórkach. Stosowany także jako lekarstwo. Uważany za nieszkodliwy.

E 300 Kwas askorbinowy
Syntetycznie wytwarzana substancja o aktywności witaminy C. Stosowany jako przeciwutleniacz, stabilizator barwy i składnik wzbogacający. Ze względów technologicznych coraz częściej stosowany w przemyśle spożywczym. Przy ciągłym przedawkowywaniu (kilka gram dziennie) może przyczyniać się do powstawania kamieni moczowych w nerkach i pęcherzu. Hamuje niepożądane tworzenie się nitrozoamin podczas intensywnego ogrzewania (np. smażenia) wędlin z mięsa peklowanego. Uważany za nieszkodliwy.

E 301 Askorbinian sodu
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. Sól sodowa kwasu askorbinowego. Patrz E 300. Uważany za nieszkodliwy.

E 302 Askorbinian wapnia
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. Sól wapniowa kwasu askorbinowego. Patrz E 300. Uważany za nieszkodliwy.

E 304 Palmitynian I stearynian askorbylu
Syntetycznie otrzymywane przeciwutleniacze. Pochodne ” kwasu askorbinowego. Patrz E 300. Uważane za nieszkodliwe.

E 306 Tokoferole naturalne
Naturalny, otrzymywany z olejów roślinnych, przeciwutleniacz. Tylko w przypadku nadmiernego spożycia preparatów zawierających witaminę E istnieje niebezpieczeństwo przedawkowania, co może niekorzystnie oddziaływać na stan zdrowia. Uważane za nieszkodliwe.

E 307 Alfa-tokoferol
Syntetycznie produkowana witamina E. Przeciwutleniacz i substancja wzbogacająca. Patrz E 306. Uważany za nieszkodliwy.

E 308 Gamma-tokoferol
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. Patrz E 306. Uważany za nieszkodliwy.

E 309 Delta-tokoferol
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. Patrz E 306. Uważany za nieszkodliwy.

E 310 Galusan propylu
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. Istnieje podejrzenie, że substancja ta utrudnia wchłanianie żelazo. Wszystkie galusany podejrzewane są o możliwość wywoływania alergii. Uważany za nieszkodliwy. Uwaga alergicy. =

E 311 Galusan oktylu
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. Patrz E 310. Uważany za nieszkodliwy.

E 312 Galusan dodecylu
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. PatrzE310c. Uważany za nieszkodliwy.

E 315 Kwas izo-askorbinowy
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz i stabilizator barwy. Dopuszczony do stosowania w wyrobach mięsnych i rybnych. Nie wykazuje aktywności witaminy C. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 316 Izoaskorbinian sodu
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz i stabilizator barwy. Związek sodu z kwasem izoaskorbinowym. Patrz E 315. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 320 Butylohydroksyanizol (BHA)
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. W dużych dawkach powoduje zaburzenia pracy wątroby. U zwierząt doświadczalnych stwierdzano po jego podaniu powstawanie wrzodów dwunastnicy. Przy przyjmowaniu dużych dawek możliwe jest odkładanie się w organizmie. BHA podejrzewany jest o możliwość wywoływania alergii. Odradza się częste spożywanie. Uwaga alergicy.

E 321 Butylohydroksytoluen (BHT)
Syntetycznie produkowany przeciwutleniacz. Patrz E 320. Odradza się częste spożywanie. Rakotwórczy, zabroniony. Uwaga alergicy.

E 322 Lecytyna
Naturalny, roślinny emulgator i przeciwutleniacz pozyskiwany z olejów: sojowego, słonecznikowego lub rzepakowego. Występuje w żywych komórkach. Uważany za nieszkodliwy.

E 325 Mleczan sodu
Syntetyczny regulator kwasowości, konserwant, przeciw- utleniacz i substancja wzmacniająca smak. Związek sodu i kwasu mlekowego. U noworodków może prowadzić do zaburzeń przemiany materii, jeśli system trawienny nie został jeszcze dostatecznie wykształcony. Dotyczy to tylko formy D(-) kwasu mlekowego. W żywności dla niemowląt występuje nieszkodliwa postać (pochodna kwasu L(+) mlekowego). Patrz E 270. Uważany za nieszkodliwy.

E 326 Mleczan potasu
Syntetyczny regulator kwasowości i przeciwutleniacz. Związek potasu i kwasu mlekowego. Patrz E 270. Uważany za nieszkodliwy.

E 327 Mleczan wapnia
Syntetyczny regulator kwasowości. Związek wapnia i kwasu mlekowego. Patrz E 270. Uważany za nieszkodliwy.

E 330 Kwas cytrynowy
Otrzymywany na drodze fermentacji pleśniowej (Aspergillus niger) regulator kwasowości i przeciwutleniacz. Substancja występująca w przemianie materii człowieka. Tylko w bardzo dużych dawkach, które nie są stosowane w żywności, może powodować zaburzenia w przyswajaniu wapnia. Uważany za nieszkodliwą.

E 331 Cytryniany sodu
Syntetyczne regulatory kwasowości i stabilizatory. Sole sodowe kwasu cytrynowego. Patrz E 330. Uważane za nieszkodliwe.

E 332 Cytryniany potasu
Syntetyczne regulatory kwasowości i stabilizatory. Sole potasowe kwasu cytrynowego. Patrz E 330. Uważane za nieszkodliwe.

E 333 Cytyniany wapnia
Syntetyczne regulatory kwasowości i stabilizatory. Sole wapniowe kwasu cytrynowego. Patrz E 330. Uważane za nieszkodliwe.

E 334 Kwas winowy L(+)
Naturalny, roślinny regulator kwasowości, synergent i przeciwutleniacz. Upośledza wchłanianie wapnia. Uważany za nieszkodliwy.

E 335 Winiany sodu
Naturalne, roślinne regulatory kwasowości i przeciwutleniacze. Sole sodowe kwasu winowego. W dużych dawkach działają przeczyszczająco. Patrz E 334. Uważane za nieszkodliwe.

E 336 Winiany potasu
Naturalne, roślinne regulatory kwasowości i przeciwutleniacze. Sole potasowe kwasu winowego. Znane także jako kamień winny. Działają przeczyszczająco. Patrz E 334. Uważane za nieszkodliwe.

E 337 Winian sodowo -potasowy
Naturalny, roślinny regulator kwasowości i przeciwutleniacz. Sól sodowo-potasowa kwasu winowego. Działa przeczyszczająco. Patrz E 334. Uważany za nieszkodliwy.

E 338 Kwas fosforowy
Przeciwutleniacz i regulator kwasowości. W dużej dawce może upośledzać wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza. Duże spożycie fosforu może prowadzić do osłabienia kości i odkładania się wapnia. Odradza się częste spożywanie.

E 339 Fosforany sodu
Naturalne przeciwutleniacze, emulgatory, regulatory kwasowości, stabilizatory i substancje wspomagające wiązanie wody. Sole sodowe kwasu ortofosforowego. Fosfor jest jednym z niezbędnych do życia składników mineralnych. W organizmie powinna istnieć określona proporcja pomiędzy ilością fosforu i wapnia. Jeśli do organizmu dostarczymy za dużo fosforu, wówczas może to zakłócić przyswajanie innych substancji mineralnych. Odradza się częste spożywanie.

E 340 Fosforany potasu
Naturalne przeciwutleniacze, emulgatory i regulatory kwasowości. Sole potasowe kwasu ortofosforowego. Patrz E 339. Odradza się częste spożywanie.

E 341 Fosforany wapnia
Naturalne regulatory kwasowości, topniki, środki teksturotwórcze i dodatki przeciwzbrylające. Sole wapniowe kwasu ortofosforowego. Patrz E 339. Odradza się częste spożywanie.

E 350 Jabłczany sodu
Syntetyczny regulator kwasowości. Sól sodowa kwasu jabłkowego. Występuje w żywych komórkach. Patrz E 296. Uważany za nieszkodliwy.

E 351 Jabłczan potasu
Syntetyczny regulator kwasowości. Sól potasowa kwasu jabłkowego. Występuje w żywych komórkach. Patrz E 296. Uważany za nieszkodliwy.

E 352 Jabłczany wapnia
Syntetyczny regulator kwasowości. Sól wapniowa kwasu jabłkowego. Występuje w żywych komórkach. Patrz E 296. Uważany za nieszkodliwy.

E 353 Kwas metawinowy
Syntetyczny regulator kwasowości i stabilizator. Może upośledzać wchłanianie wapnia. Uważany za nieszkodliwy.

E 354 Winian wapnia
Syntetyczny regulator kwasowości. Może upośledzać wchłanianie wapnia. Uważany za nieszkodliwy.

E 355 Kwas adypinowy
Syntetyczny regulator kwasowości i substancja wzmacniająco smak. Bardzo łatwo osiągnąć A.D.I. Odradza się częste stosowanie.

E 356 Adypinian sodu
Syntetyczny regulator kwasowości i substancja wzmacniająca smak. Sól sodowa kwasu adypinowego. Smak słonawy. Uważany za nieszkodliwy.

E 357 Adypinian potasu
Syntetyczny regulator kwasowości i substancja wzmacniająca smak. Sól potasowa kwasu adypinowego. Smak słonawy. Uważany za nieszkodliwy.

E 363 Kwas bursztynowy
Syntetyczny regulator kwasowości. Występuje w żywych komórkach. Lekko gorzkawy smak. Uważany za nieszkodliwy.

E 380 Cytrynian triamonowy
Syntetyczny regulator kwasowości. Sole amonowe spożywane w dużych dawkach mogą powodować nadmierne zakwaszenie płynów organicznych oraz dolegliwości w obrębie żołądka i jelito cienkiego. Brak wiarygodnych danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 385 Sól wapniowo-disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego
Syntetyczny przeciwutleniacz i substancja o działaniu synergistycznym z konserwantami. Stosowany w produkcji konserw (np. do roślin strączkowych, grzybów i ryb), niskotłuszczowej margaryny i mrożonych skorupiaków. Silnie wiąże substancje mineralne, może prowadzić do poważnych zaburzeń w przemianie materii. Dzieci poniżej 2 roku życia nie mogą go spożywać. Stosowana także jako lek przy leczeniu zatruć metalami ciężkimi. Odradza się spożywanie.

E 400 Kwas alginowy
Naturalna, roślinna substancja zagęszczająca, żelująca i do powlekania otrzymywana z glonów morskich. Może upośledzać wchłanianie substancji mineralnych, np. wapnia, żelaza, manganu i cynku. W przypadku regularnego spożycia może dojść do obniżenia poziomu składników mineralnych w organizmie. Odradza się częste spożywanie.

E 401 Alginian sodu
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, do powlekania i substancja żelująca. Sól sodowa kwasu alginowego. Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 402 Alginian potasu
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, do powlekania i substancja żelująca. Sól potasowa kwasu algi- nowego. Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 403 Alginian amonu
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, stabilizator i substancja żelująca. Sól amonowa kwasu alginowego. Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 404 Alginian wapnia
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, stabilizator i substancja żelująca. Sól wapniowa kwasu alginowego. Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 405 Alginian propylenowo-glikolowy
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, emulgator i stabilizator piany. Pochodna kwasu alginowego. Może przekształcać się w glikol propylenowy, wtedy działa jak alergen. Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie. Uwaga alergicy.

E 406 Agar
Naturalny, roślinny środek żelujący i zagęszczający z czerwonych glonów morskich. W bardzo małym stopniu wchłaniany w przewodzie pokarmowym. Ogranicza przyswajanie składników mineralnych. W dużych dawkach może działać przeczyszczająco. Odradza się częste spożywanie.

E 407 Karagen
Naturalny, roślinny środek żelujący i zagęszczający z czerwonych glonów morskich. W bardzo małym stopniu wchłaniany w przewodzie pokarmowym. W dużych dawkach, normalnie nie występujących w żywności, może ograniczać przyswojenie składników mineralnych (np. potasu) i działać przeczyszczojąco. Odradza się częste spożywanie.

E 410 Mączka chleba świętojańskiego
Naturalny, roślinny środek żelujący i zagęszczający z owoców drzewo świętojańskiego. W bardzo małym stopniu wchłaniany w przewodzie pokarmowym. W dużych dawkach może działać przeczyszczojąco. Takie ilości jednak nie są spotykane w artykułach spożywczych. Uważany zo nieszkodliwy. Uwaga alergicy.

E 412 Guma guar
Naturalny, roślinny środek zagęszczający i stabilizator uzyskiwany z nasion drzewa Cyamopsis tetragonolobus. W bardzo małym stopniu wchłaniany w przewodzie pokarmowym. Zdarzają się przypadki wystąpienia po jego spożyciu reakcji alergicznych w postaci zaburzeń żołądkowo-jelitowych, astmy i egzemy kontaktowej. Uważany za nieszkodliwy. Uwaga alergicy.

E 413 Tragakanta
Naturalny, roślinny środek zagęszczający otrzymywany z soku krzewu z rodzaju Astragalus, rosnącego w Azji. Nie ulega przemianie materii, o w dużych dawkach może działać przeczyszczojąco. Tak duże dawki w artykułach spożywczych nie są jednak stosowane. Uważany za nieszkodliwy. Uwaga alergicy. Uwaga - skóra.

E 414 Guma arabska
Naturalny, roślinny środek zagęszczający, stabilizator i emulgator. Wysuszony sok niektórych gatunków akacji. W niektórych krajach (Belgio, Francja) może być utrwalona przez napromieniowanie. Uważana za nieszkodliwą. Uwaga alergicy.

E 415 Guma ksantanowa
Syntetyczny środek zagęszczający i stabilizujący na bazie roślinnej. Otrzymywany przez fermentację substancji zawierających cukier przez bakterie. Nie ulega przemianie materii. Podawany w dużych dawkach zwierzętom doświadczalnym powodował biegunkę, jednak tok duże dawki nie są stosowane w artykułach spożywczych. Uważany za nieszkodliwy.

E 416 Guma karaya
Naturalny, roślinny środek zagęszczający i stabilizator. Wysuszony sok drzewa Sterculiceae. Ma działanie przeczyszczające. Może upośledzać wchłanianie substancji mineralnych, np. wapnia. Stosowany także jako środek przeczyszczający, wzmacniacz włosów i do przytwierdzania protez zębowych. Odradza się częste spożywanie.

E 417 Guma Tara
Roślinny środek zagęszczający i stabilizator otrzymywany z nasion roślin strączkowych tara. Uwaga alergicy.

E 418 Guma gellan
Syntetyczny zagęszczacz, środek żelujący i stabilizator. Produkowany przez mikroorganizmy rosnące na podłożu zawierającym cukier. Nie przyswajany przez organizm człowieka. Substancja o działaniu przeczyszczającym. Brak wiarygodnych danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 420 Sorbitol
Syntetyczna substancja słodząca (słodzik) i teksturotwórcza. Produkowany w wyniku chemicznego przetwarzania glukozy. Stosowany w diecie diabetyków. Nie atakuje szkliwa zębów. Nie dopuszczony do stosowania w napojach. Sorbitol wolno stosować prawie we wszystkich produktach spożywczych w dowolnych ilościach. Przy przekroczeniu dawki 20 g/dzień mogą wystąpić biegunki. Ilość ta może być zawarta już w kilku łyżeczkach dietetycznej konfitury. W doświadczeniach na zwierzętach, przy podawaniu zbyt dużej dawki, obserwowano tworzenie się kamieni moczowych i guzów nerek. Odradza się częste spożywanie – w ilości przekraczającej 20 g dziennie.

E 421 Mannitol
Syntetyczna substancja słodząca (słodzik) i przeciw- zbrylająca. Stosowany w diecie diabetyków. Nie atakuje szkliwa zębów. Może powodować biegunki. Odradza się częste spożywanie w ilości przekraczającej 50 g dziennie.

E 422 Glicerol, gliceryna
Syntetyczny nośnik i substancja utrzymująca wilgotność. Występuje w naturze w olejach i tłuszczach. Uważany za nieszkodliwą.

E 432 Monolaurynian polioksyetylenosorbitolu
Syntetyczny emulgator i substancja tworząca kompleksy. Może ułatwiać wchłanianie szkodliwych substancji rozpuszczalnych w tłuszczu. Wpływa na trawienie innych substancji. Odradza się częste spożywanie.

E 433 Monooleinian polioksyetylenosorbitolu
Syntetyczny emulgator i substancja tworząca kompleksy. Może ułatwiać wchłanianie szkodliwych substancji rozpuszczalnych w tłuszczu. Wpływa na trawienie innych substancji. Odradza się częste spożywanie.

E 434 Monopalmitynian polioksyetylenosorbitolu
Syntetyczny emulgator i substancja tworząca kompleksy. Może ułatwiać wchłanianie szkodliwych substancji rozpuszczalnych w tłuszczu. Wpływa na trawienie innych substancji. Odradza się częste spożywanie.

E 435 Monosteatynian polioksyetylenosorbitolu
Syntetyczny emulgator i substancja tworząca kompleksy. Może ułatwiać wchłanianie szkodliwych substancji rozpuszczalnych w tłuszczu. Wpływa na trawienie innych substancji. Odradza się częste spożywanie.

E 436 Tristearynian polioksyetylenosorbitolu
Syntetyczny emulgator i substancja tworząca kompleksy. Może ułatwiać wchłanianie szkodliwych substancji rozpuszczalnych w tłuszczu. Wpływa na trawienie innych substancji. Odradza się częste spożywanie.

E 440 Pektyny
Naturalny lub syntetyczny środek zagęszczający i żelujący na bazie roślinnej. Pozyskiwany z jabłek, buraków cukrowych i skórki pomarańczowej. Zawarty w owocach. Pektyny amidowane uzyskiwane są na drodze hydrolizy amoniakalnej pektyn wysokometylowanych. Stosowane jako dodatek do cukrów żelujących i substancji żelujących. Uważane za nieszkodliwe.

E 442 Fosfatydy amonu
Syntetycznie pozyskiwany emulgator. Sole amonowe spożywane w dużych ilościach mogą prowadzić do nadmiernego zakwaszenia organizmu. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 444 Octan izomaślanu sacharozy
Syntetyczny stabilizator i emulgator. Wolno stosować tylko do aromatyzowanych, bezalkoholowych napojów. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 445 Estry glicerolu i żywicy roślinnej
Syntetyczny stabilizator i emulgator. Stosowany do produkcji aromatyzowanych, bezalkoholowych, mętnych napojów i wyrobów cukierniczych. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 450 Difosforany
Syntetyczne emulgatory, stabilizatory i regulatory kasowości.Spożywane w dużych ilościach mogą pogarszać wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza oraz powodować osteoporozę i odkładanie się wapnia. Patrz E 339. Odradza się częste spożywanie.

E 451 Trifosforany
Syntetyczne emulgatory, stabilizatory i regulatory kwasowości. Spożywane w dużych ilościach mogą pogarszać wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza oraz powodować osteoporozę i odkładanie się wapnia. Patrz E 339.Odradza się częste spożywanie.

E 452 Polifosforany
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Spożywane w dużych ilościach mogą pogarszać wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza oraz powodować osteoporozę i odkładanie się wapnia. Patrz E 339. Odradza się częste spożywanie.

E 460 Celuloza
Naturalny emulgator, stabilizator i substancja wypełniająca. Pozyskiwany ze ścianek komórek roślinnych. Nie trawiony. Wzmaga trawienie. Uważany za nieszkodliwy.

E 461 Metyloceluloza
Naturalny środek zagęszczający i stabilizator. Patrz E 460. Przy dawkach powyżej 6 g możliwe jest działanie przeczyszczające. Uważany za nieszkodliwy.

E 463 Hydroksypropyloceluloza
Naturalny środek zagęszczający i stabilizator. Patrz E 460. Przy dawkach powyżej 6 g możliwe jest działanie przeczyszczające. Uważany za nieszkodliwy.

E 464 Hydroksypropylo-metyloceluloza
Naturalny środek zagęszczający i stabilizator. Patrz E 460. Przy dawkach powyżej 6 g możliwe jest działanie przeczyszczające. Uważany z o nieszkodliwy.

E 465 Etylometyloceluloza
Naturalny środek zagęszczający i stabilizator. Patrz E 460. Uważany za nieszkodliwy.

E 466 Sól sodowa karboksymetylocelulozy
Naturalny środek zagęszczający i stabilizator. Patrz E 460. Przy dawkach powyżej 5 g możliwe jest działanie przeczyszczające. Uwaga alergicy.

E 470a Sole sodowe, potasowe i wapniowe kwasów tłuszczowych
Naturalne emulgatory, substancje przeciwzbrylające i stabilizatory. Sole kwasów tłuszczowych, które w naturze występują w każdej komórce. Uważane za nieszkodliwe.

E 470b Sole magnezowe kwasów tłuszczowych
Naturalne emulgatory i substancje przeciwzbrylające. Występują w naturze. Uważane za nieszkodliwe.

E 471 Mono i diglicerydy kwasów tłuszczowych
Naturalne emulgatory i stabilizatory. Występują w naturze. Uważane za nieszkodliwe.

E 472a Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem octowym
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Uważane za nieszkodliwe.

E 472b Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem mlekowym
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Uważane za nieszkodliwe.

E 472c Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem cytrynowym
Syntetyczne emulgatory, stabilizatory i synergenty. Uważane za nieszkodliwe.

E 472d Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem winowym
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Uważane za nieszkodliwe.

E 472e Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem mono- i diacetylowinowym
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Bułeczki i inne wyroby piekarnicze wyprodukowane z ich dodatkiem stwarzają wrażenie “nadmuchanych”. Uważane za nieszkodliwe.

E 472f Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane mieszaniną kwasu octowego i winowego
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Uważane za nieszkodliwe.

E 473 Estry kwasów tłuszczowych i sacharozy
Syntetyczne emulgatory. Mogą zawierać w niewielkich ilościach resztki rozpuszczalnika. Uważane za nieszkodliwe.

E 474 Sacharoglicerydy
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Mogą zawierać w niewielkich ilościach resztki rozpuszczalnika. Uważane za nieszkodliwe.

E 475 Estry kwasów tłuszczowych i poliglicerolu
Syntetyczne emulgatory i stabilizatory. Nieznacznie zmienione w stosunku do występujących w naturze. Uważane za nieszkodliwe.

E 476 Polirycynooleinian poliglicerolu
Syntetyczny emulgator i stabilizator. Stosowany w produktach przeznaczonych do smarowania pieczywa o zredukowanej ilości tłuszczu, do sosów sałatkowych, słodyczy na bazie kakao i czekolady. W testach na zwierzętach przy podawaniu dużych dawek obserwowano powiększenie wątroby i nerek. Odradza się częste spożywanie.

E 477 Estry kwasów tłuszczowych i glikolu propylenowego
Syntetyczne emulgatory. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 479b Termoutleniony olej sojowy z mono- i diglicerydami kwasów tłuszczowych
Syntetyczny emulgator i sekwestant. Stanowi składnik olejów smażalniczych. Stosowany jako składnik emulsji tłuszczowych przeznaczonych do pieczenia. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 481 Stearoilomleczan sodu
Syntetyczny emulgator i stabilizator. Uważany za nieszkodliwy.

E 482 Stearoilomleczan wapnia
Syntetyczny emulgator. Uważany za nieszkodliwy.

E 491 Monostearynian sorbitolu
Syntetyczny emulgator oraz stosowany jako stabilizator struktury krystalicznej tłuszczów. Dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) może być przekroczone po spożyciu 150 g czekolady, 150 g ciasteczek lub 300g deserów lub słodyczy. U zwierząt, które spożywały go w dużych dawkach (powyżej 25% paszy) obserwowano uszkodzenia organów wewnętrznych, biegunki i kamienie moczowe w pęcherzu. Odradza się częste spożywanie.

E 492 Tristearynian sorbitolu
Syntetyczny emulgator. Patrz E 491. Odradza się częste spożywanie.

E 493 Monolaurynian sorbitolu
Syntetycznyemulgotor. Patrz E 491. Odradza się częste spożywanie.

E 494 Monooleinian sorbitolu
Syntetyczny emulgator. Patrz E 491. Odradza się częste spożywanie.

E 495 Monopalmitynian sorbitolu
Syntetyczny emulgator. Patrz E 491. Odradza się częste spożywanie.

E 500 Węglan i wodorowęglan sodu
Syntetyczny środek spulchniający i przeciwzbrylający, regulator kwasowości. Główny składnik mineralny wody. W dużych, nie występujących w żywności, dawkach może prowadzić do uszkodzeń nerek lub nad miernego wydzielania soku żołądkowego. Uważany za nieszkodliwy.

E 501 Węglan i wodorowęglan potasu
Syntetyczny środek spulchniający i regulator kwasowości. Tradycyjnie dodawany do pierników. Uważany za nieszkodliwy.

E 503 Węglan i wodorowęglan amonu
Syntetyczny środek spulchniający i regulator kwasowości. Sole amonowe mogą w dużych dawkach, które nie występują w żywności, doprowadzić do nadmiernego zakwaszenia krwi. Uważany za nieszkodliwy.

E 504 Węglan i wodorowęglan magnezu
Syntetyczny regulator kwasowości i dodatek spulchniający. Uważany za nieszkodliwy.

E 507 Kwas solny
Syntetyczny regulator kwasowości. Występuje w naturze. Stosowany do produkcji przypraw i syropów. Skoncentrowany kwas może zniszczyć tkanki. Dawki szkodliwe dla zdrowia nie występują w artykułach spożywczych. Uważany za nieszkodliwy. żrący.

E 508 Chlorek potasu
Syntetyczna substancja konserwująca i regulator kwasowości. Sól potasowa kwasu solnego. Uważany za nieszkodliwy.

E 509 Chlorek wapnia
Syntetyczny wzmacniacz tekstury i stabilizator .Sól wapniowa kwasu solnego. Uważany za nieszkodliwy.

E 511 Chlorek magnezu
Syntetyczny stabilizator. Sól magnezowa kwasu solnego. Uważany za nieszkodliwy.

E 513 Kwas siarkowy
Syntetyczny regulator kwasowości. Stosowany do uzdatniania wody przy produkcji słodu, piwa, żelatyny i kazeiny. W żywności nie występuje w dawkach szkodliwych dla zdrowia. Uważany za nieszkodliwy.

E 514 Siarczany sodu
Syntetyczny regulator kwasowości. Uważany za nieszkodliwy.

E 515 Siarczany potasu
Syntetyczny regulator kwasowości. Uważany za nieszkodliwy.

E 516 Siarczan wapnia
Syntetyczny regulator kwasowości i wzmacniacz tekstury, znany jako gips. Uważany za nieszkodliwy.

E 517 Siarczan amonu
Syntetyczny stabilizator. Sole amonowe mogą prowadzić do wzrostu kwasowości krwi i stać się przyczyną dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Uważany za nieszkodliwy.

E 524 Wodorotlenek sodu
Syntetyczny regulator kwasowości. Znany jako ług sodowy. Stosowany przy produkcji pewnych rodzajów pieczywa i oliwek (usuwa gorzkawy smak). Uważany za nieszkodliwy.

E 525 Wodorotlenek potasu
Syntetyczny regulator kwasowości. Znany jako ług potasowy. Uważany za nieszkodliwy.

E 526 Wodorotlenek wapnia
Syntetyczny regulator kwasowości. Uważany za nieszkodliwy.

E 527 Wodorotlenek amonu
Syntetyczny regulator kwasowości. Znany jako amoniak. Znaczne, nie występujące w artykułach spożywczych, ilości soli amonowych mogą prowadzić do wzrostu kwasowości krwi i powodować schorzenia w obrębie żołądka i jelit. Uważany za nieszkodliwy.

E 528 Wodorotlenek magnezu
Syntetyczny regulator kwasowości. Uważany za nieszkodliwy.

E 529 Tlenek wapnia
Syntetyczny regulator kwasowości. Uważany za nieszkodliwy.

E 530 Tlenek magnezu
Syntetyczna substancja zapobiegająca zbrylaniu i regulator kwasowości. Uważany za nieszkodliwy.

E 535 Żelazocyjanek sodu
Syntetyczna substancja zapobiegająca zbrylaniu. Stosowana do soli kuchennej i środków zastępujących sól kuchenną. Może być stosowana w bardzo małych ilościach. Uważany za nieszkodliwy.

E 536 Żelazocyjanek potasu
Syntetyczna substancja zapobiegająca zbrylaniu. Patrz E 535. Uważany za nieszkodliwy.

E 538 Żelazocyjanek wapnia
Syntetyczna substancja zapobiegająca zbrylaniu. Patrz E 535. Uważany za nieszkodliwy.

E 551 Dwutlenek krzemu
Syntetyczna substancja przeciwzbrylająca. Nie wchłaniana w organizmie. Występuje w przyrodzie. Uważany za nieszkodliwy.

E 552 Krzemian wapnia
Naturalna substancja przeciwzbrylająca. Występuje w naturze. Nie wchłania się do organizmu. Uważany za nieszkodliwy.

E 553a Krzemian magnezu
Naturalna substancja przeciwzbrylająca. Trójkrzemiany magnezu podawane zwierzętom w dużych dawkach powodowały uszkodzenie nerek. Uważany za nieszkodliwy.

E 553b Talk
Naturalna substancja przeciwzbrylająca. Nie wchłaniana w organizmie. Uważany za nieszkodliwy.

E 554 Krzemian glinowo-sodowy
Naturalna substancja przeciwzbrylająca. Prowadzi do schorzeń spowodowanych odkładaniem się glinu w organizmie. U osób cierpiących na choroby nerek może dojść do kumulowania się glinu. Podejrzewa się, że glin jest jednym z czynników wywołujących chorobę Alzheimera. Uwaga pacjenci chorzy na chorobę Alzheimera. Odradza się częste spożywanie.

E 555 Krzemian glinowo-potasowy
Naturalna substancja przeciwzbrylająca. Patrz E 554. Uwaga pacjenci chorzy na chorobę Alzheimera. Odradza się częste spożywanie.

E 556 Krzemian glinowo-wapniowy
Naturalna substancja przeciwzbrylająca. Patrz E 554. Uwaga pacjenci chorzy na chorobę Alzheimera. Odradza się częste spożywanie.

E 558 Bentonit
Naturalna substancja klarująca. Uważany za nieszkodliwy.

E 559 Krzemian glinu, kaolin
Naturalna substancja przeciwzbrylająca i klarująca. Może prowadzi do powstawania schorzeń spowodowanych odkładaniem się glinu w organizmie. U osób cierpiących na choroby nerek może dojść do kumulowania się glinu. Podejrzewa się, że glin jest jednym z czynników wywołujących chorobę Alzheimera. Uwaga pacjenci chorzy na chorobę Alzheimera. Odradza się częste spożywanie.

E 570 Kwasy tłuszczowe
Naturalne emulgatory. Występują w każdej żywej komórce. Uważane za nieszkodliwe.

E 575 Lakton kwasu glukonowego
Syntetyczny regulator kwasowości i dodatek smakowy. W roztworze wodnym ulega hydrolizie do kwasu glukonowego. Uważane za nieszkodliwe.

E 577 Glukonian potasu
Naturalny regulator kwasowości i stabilizator. Sól potasowa kwasu glukonowego. Odradza się spożywanie ponad 20g.

E 578 Glukonian wapnia
Naturalny regulator kwasowości i stabilizator. Sól wapniowa kwasu glukonowego. Odradza się spożywanie ponad 20g.

E 579 Glukonian żelazawy
Syntetyczny stabilizator i emulgator. Sól żelazawa kwasu glukonowego. Stosowany do barwienia czarnych oliwek. Patrz E 574. Odradza się spożywanie ponad 20g.

E 585 Mleczan żelazawy
Syntetyczny stabilizator i emulgator. Uważany za nieszkodliwy.

E 620 Kwas glutaminowy
Syntetyczna, otrzymywana metodą fermentacji, substancja wzmacniająca smak. Duże jego ilości zawierają półprodukty z kuchni chińskiej – sos sojowy. Podejrzewa się, że u osób bardzo wrażliwych wokoło dwie godziny po spożyciu może dojść do objawów sztywnienia karku, pleców i ramion oraz może wystąpić przyspieszone bicie serca, bóle głowy i uczucia osłabienia (syndrom restauracji chińskiej). Nowsze badania nie potwierdziły wprawdzie tych podejrzeń, ale też i nie usunęły wszystkich wątpliwości. Przedawkowania są możliwe, ponieważ kwas ten nie jest wyczuwalny podczas jedzenia. Osoby wrażliwe powinny uważać. Odradza się częste spożywanie.

E 621 Glutaminian sodu
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak otrzymywana metodą fermentacji. Związek sodu i kwasu glutaminowego. Patrz E 620. Osoby wrażliwe powinny uważać. Odradza się częste spożywanie.

E 622 Glutaminian potasu
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak otrzymywana metodą fermentacji. Związek potasu i kwasu glutaminowego. Patrz E 620. Osoby wrażliwe powinny uważać. Odradza się częste spożywanie.

E 623 Glutaminian wapnia
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak otrzymywana metodą fermentacji. Związek wapnia i kwasu glutaminowego. Patrz E 620. Osoby wrażliwe powinny uważać. Odradza się częste spożywanie.

E 624 Glutaminian monoamonowy
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak otrzymywana metodą fermentacji. Patrz E 620. Osoby wrażliwe powinny uważać. Odradza się częste spożywanie.

E 625 Diglutaminian magnezu
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak otrzymywana metodą fermentacji. Związek magnezu i kwasu glutaminowego. Patrz E 620. Osoby wrażliwe powinny uważać. Odradza się częste spożywanie.

E 626 Kwas guanylowy
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak otrzymywana metodą fermentacji lub przez rozkład RNA. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 627 Guanylan disodowy
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak. 10-20 krotnie silniejsze działanie jako polepszacz smaku w porównaniu do kwasu glutaminowego. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 628 Guanylan dipotasowy
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 629 Guanylan wapnia
Syntetyczna substancja wzmacniająca smak. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 630 Kwas inozynowy
Naturalna substancja wzmacniająca smak. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 631 Inozynian disodowy
Naturalna substancja wzmacniająca smak. 10-20 krotnie silniejsze działanie jako polepszacz smaku w porównaniu do kwasu glutaminowego. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii. Nie dla wegetarian.

E 632 Inozynian dipotasowy
Naturalna substancja wzmacniająca smak. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 633 Inozynian wapnia
Naturalna substancja wzmacniająca smak. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 634 Rybonukleotydy wapnia
Naturalna substancja wzmacniająca smak. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 635 Rybonukleotydy disodowe
Naturalna substancja wzmacniająca smak. Brak wystarczających danych. Niemożliwe jest obecnie wydanie wiążącej opinii.

E 640 Glicyna
Syntetyczny regulator smakowitości. Intensyfikuje smak substancji słodzących. Uważana za nieszkodliwą.

E 900a Dimetylopolisiloksan
Syntetyczny środek zapobiegający pienieniu. Odradza się częste spożywanie.

E 901 Wosk pszczeli biały i żółty
Naturalna substancja powlekająca. Nie ulega trawieniu. Uzyskuje się poprzez topienie wosku z ula. Uważany za nieszkodliwy.

E 902 Wosk candelilla
Naturalna substancja powlekająca, stabilizator i emulgator pozyskiwana z roślin rosnących na pustyni. Nie ulega trawieniu. Uważany za nieszkodliwy.

E 903 Wosk carnauba
Naturalna substancja powlekająca i nabłyszczająca. Nie ulega trawieniu. Pozyskiwany z brazylijskiej palmy woskowej. Uważany za nieszkodliwy.

E 904 Szelak
Naturalna substancja powlekająca. Pozyskiwany z wydzieliny niektórych zwierząt. Uważany za nieszkodliwy.

E 938 Argon
Gaz ochronny. Występuje w powietrzu. Uważany za nieszkodliwy.

E 939 Hel
Naturalny gaz, występujący w powietrzu. Uważany za nieszkodliwy.

E 941 Azot
Naturalny gaz ochronny i środek zamrażający. Występuje w powietrzu. Uważany za nieszkodliwy.

E 942 Podtlenek azotu
Naturalny gaz używany jako gaz rozprężający do spieniania m.in. przetworów mleczarskich. Zwany także gazem rozśmieszającym i stosowany w lecznictwie – podczas narkozy. Na skutek minimalnego zastosowania w przemyśle spożywczym nie można mówić o zasadniczym wpływie tego gazu na rozwój efektu cieplarnianego. Uważany za nieszkodliwy.

E 948 Tlen
Naturalny gaz ochronny do pakowania. Występuje w powietrzu. Uważany za nieszkodliwy.

E 950 Acesulfam K
Syntetyczna substancja słodząca. Działa 200 krotnie silniej słodząco niż cukier. Dopuszczalne dzienne pobranie (A.D.I.) wynosi 15 mg na kg masy ciała. Wartość ta w przypadku osoby ważącej około 60 kg zostanie osiągnięta dopiero po wypiciu ok. 6 litrów soku pomarańczowego słodzonego tym środkiem, u dziecka ważącego 25 kg jednak już po wypiciu 2,5 l soku. Uważany za nieszkodliwy.

E 951 Aspartam
Syntetyczna substancja słodząca i wzmacniacz smaku. Działa 200 krotnie silniej słodząco niż cukier. Dwupeptyd. Może być produkowany z zastosowaniem techniki genetycznej (np. w Japonii i Stanach Zjednoczonych). Może zawierać zanieczyszczenia, które w dużych ilościach mogą być szkodliwe dla zdrowia. Ze względu na obecność fenyloalaniny nie może być stosowany w żywieniu dzieci chorych na fenyloketonurię. Dopuszczalne dzienne pobranie (A.D.I.) wynosi 40 mg na kg masy ciała. Wartość ta w przypadku osoby ważącej około 60 kg zostanie osiągnięta po spożyciu ok. 1200 g jogurtu light i ośmiu filiżankach herbaty słodzonej aspartamem, u dziecka ważącego 25 kg jednak już po spożyciu 600 g jogurtu light. Dla osób chorych na fenyloketonurię szkodliwy.

E 952 Kwas cyklaminowy i jego sole sodowa i potasowa
Syntetyczne substancje słodzące. Ich działanie jest 30- 50 krotnie silniejsze niż cukru.
W testach na zwierzętach podawanie dużych dawek prowadziło do nowotworu pęcherza, zmniejszonej płodności i zmian w komórkach. W nowszych badaniach obserwacje te nie potwierdziły się. Dopuszczalne dzienne pobranie (A.D.I.) wynosi 11 mg na kg masy ciała. Wartość ta w przypadku osoby ważącej około 60 kg zostanie osiągnięta po wypiciu 1 szklanki Coca-Coli-Light, 1 1/2 filiżanki kawy i 2 puszek napoju dla sportowców, jeśli wszystkie były słodzone tą substancją; w przypadku dziecka ważącego 25 kg jednak już po spożyciu 200 g jogurtu M(sli-Iight. Odradza się częste spożywanie.

E 953 Izomalt
Syntetyczna substancja słodząca. Nie atakuje szkliwa zębów. Jest prawie w połowie tak słodki jak cukier. Jednorazowe spożywanie 20-30 g może prowadzić do biegunek. Taką ilość zawiera na przykład połowa tabliczki czekolady dietetycznej. Należy odradzić częste spożywanie w ilościach przekraczających 20-30 g jednorazowo lub 50 g dziennie.

E 954 Sacharyna i jej sole sodowe, potasowe i wapniowe.
Syntetyczne substancje słodzące. Mogą nadawać potrawom metaliczny i gorzkawy posmak. Są 500-krotnie słodsze od cukru. W testach na zwierzętach wywoływały nowotwór pęcherza, mogą stymulować powstawanie komórek nowotworowych. W Stanach Zjednoczonych istnieje obowiązek umieszczania na opakowaniach odpowiednich ostrzeżeń. Dopuszczalne dzienne pobranie (A.D.I.) wynosi 5 mg na kg masy ciała. Wartość ta w przypadku osoby ważącej około 60 kg zostanie osiągnięta po wypiciu jednocześnie 1 l napojów dla sportowców, 1 l nektaru morelowego, 4 filiżanek kawy i zjedzeniu 2 kubeczków ryżu z owocami, jeśli wszystkie były słodzone tą substancją; w przypadku dziecka ważącego 25 kg jednak już po spożyciu 360 g ryżu z owocami light. Odradza się częste spożywanie.

E 957 Taumatyna
Naturalna substancja słodząca i wzmacniacz smaku. 2500-krotnie słodszy od cukru. Jest ona fragmentem białka afrykańskiej rośliny. Uważany za nieszkodliwy. Nie jest możliwa obiektywna ocena taumatyny produkowanej genetycznie.

E 959 Neohesperydyna DC
Syntetyczna substancja słodząca. 600-krotnie słodsza od cukru. Występuje także w naturze w owocach cytrusowych. Dopuszczalne dzienne pobranie (A.D.I.) wynosi 5 mg na kg masy ciała. Uważana za nieszkodliwą.

E 965 Maltitol
Syntetyczna substancja słodząca i regulator wilgotności. Mniej słodki od cukru. Przy dziennym spożyciu przekraczającym 30-50g u dorosłych i 20g u dzieci może wystąpić biegunka. Odradza się dzienne spożywanie przekraczające 30g względnie u dzieci 20g.

E 966 Laktitol
Syntetyczna substancja słodząca. W połowie tak słodki jak cukier. Produkowany z cukru mlecznego. Przy dziennym spożyciu przekraczającym 50 g może wystąpić biegunka. Odradza się dzienne spożywanie przekraczające 50g.

E 967 Ksylitol
Syntetyczno substancja słodząca i utrzymująca wilgotność. Podobnie słodki jak cukier. Może wywoływać biegunki. Odradza się jednorazowe spożywanie przekraczające 20 g lub łącznie dziennie 50 g.

E 999 Ekstrakt Quillaia
Naturalny środek pianotwórczy pozyskiwany z kory drzewa quillaja. Stabilizuje wytworzone piany, zawiera jednak toksyczną saponinę, dlatego jego stosowanie było dawniej zabronione. Obecnie dopuszczony tylko do aromatyzowanych napojów bezalkoholowych na bazie wody. Wartość A.D.I. dla dorosłych (70 kg wagi) osiągano jest przy spożyciu 1,75 l piwo imbirowego (Ginger Ale). Odradza się spożywanie.

E 1105 Lizozym
Naturalny lub uzyskiwany genetycznie konserwant i preparat enzymatyczny stosowany do serów twardych i krojonych oraz jako enzym do wszystkich artykułów spożywczych. Pozyskiwany na drodze naturalnej z białka kurzego. Uwaga alergicy. Nie jest możliwe dokonanie wiarygodnej oceny lisozymy uzyskiwanej genetycznie.

E 1200 Polidekstroza, spolimeryzowana glukoza
Syntetyczna substancja zagęszczająca, regulator wilgotności i stabilizator. Może mieć działanie przeczyszczające. Odradza się jednorazowe spożywanie w ilości przekraczającej 50 g .lub łącznie w ciągu dnia 90 g.

E 1201 Poliwinylopirolidon
Syntetyczna substancja klarująca. Po dodaniu najczęściej usuwany. Dopuszczony tylko do win, artykułów spożywczych i substancji słodzących przeznaczonych dla diabetyków. Nie zawsze istnieje obowiązek deklarowania jego obecności. Odradza się częste spożywanie.

E 1404 Skrobia utleniona, skrobia modyfikowana
Naturalny zagęszczacz, substancja wiążąca i żelująca. Uważana za nieszkodliwą.

E 1410 Fosforan monoskrobiowy
Naturalny zagęszczacz, stabilizator i substancja wiążąca. Związki fosforanu mogą w dużych dawkach, jakie zwykle nie występują w artykułach spożywczych, zaburzyć wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza. Uważany za nieszkodliwy.

E 1412 Fosforan diskrobiowy
Naturalny zagęszczacz, stabilizator i substancja wiążąca. Związki fosforanu mogą w dużych dawkach, jakie zwykle nie występują w artykułach spożywczych, zaburzyć wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza. Uważany za nieszkodliwy.

E 1413 Fosforowany fosforan diskrobiowy
Naturalny zagęszczacz, emulgator i substancja wiążąca. Związki fosforanu mogą w dużych dawkach, jakie zwykle nie występują w artykułach spożywczych, zaburzyć wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza. Uważany za nieszkodliwy.

E 1414 Acetylowany fosforan diskrobiowy
Naturalny zagęszczacz i stabilizator. Związki fosforanu mogą w dużych dawkach, jakie zwykle nie występują w artykułach spożywczych, zaburzyć wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza. Uważany za nieszkodliwy.

E 1420 Skrobia acetylowana
Naturalny zagęszczacz i stabilizator. Uważany za nieszkodliwy.

E 1422 Acetolowany adypinian diskrobiowy
Naturalny zagęszczacz, stabilizator i substancja wiążąca. Uważany za nieszkodliwy.

E 1440 Hydroksypropyloskrobia
Naturalny zagęszczacz, stabilizator i substancja wiążąca. Może zawierać szkodliwe zanieczyszczenia: chlorowodór propylenu i epoksyd. W doświadczeniach na zwierzętach przy podawaniu dużych dawek, jakie normalnie nie występują w artykułach spożywczych, i jednoczesnym niedoborze magnezu dochodziło do ostrych uszkodzeń nerek. Uważany za nieszkodliwy.

E 1442 Hydroksypropylofosforan diskrobiowy
Naturalny zagęszczacz i stabilizator. Związek fosforanu ze skrobią hydroksypropylową

LISTA NEBEZPIECZNYCH DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI

Dodatki szczególnie szkodliwe dla małych dzieci:

Azorubina (E 122): Jest substancją syntetyczną, zaliczaną do barwników, ma kolor czerwony. Znajdziemy ją w lodach, zupach, słodyczach oraz deserach w proszku. Ma też zastosowanie przy produkcji szminek. Azorubina jest niebezpieczna przede wszystkim dla osób, które nie tolerują aspiryny, może ona wywołać alergię, ból brzucha, bóle mięśni, katar, duszności i pokrzywkę.

Amarant (E 123): To barwnik syntetyczny koloru czerwonego, może wywołać alergię natychmiastową, bardziej wrażliwe są osoby nietolerujące aspiryny. Jednakże Amarant jest używany rzadko, głównie do kawioru i napojów alkoholowych.

Benzoesan sodu (E 211): Jest substancją konserwującą dodawaną do przecierów owocowych, soków, dżemów, sosów, marynat, konserw rybnych, margaryny, oliwek, piwa, syropów, napojów bezalkoholowych, jogurtów, tłuszczy cukierniczych oraz do dań barowych. Substancja ta występuje też naturalnie w śliwkach, żurawinie, borówkach, jabłkach, cynamonie i goździkach. Spożycie tej substancji nie powinno przekroczyć 5mg na kg masy ciała. Najbardziej wrażliwe na jego działanie będą osoby cierpiące na chorobę wrzodową, ponieważ podrażnia on śluzówkę żołądka, co może wywołać bóle. Na benzoesan sodu, potasu(E 212) i wapnia (E 213) powinni uważać głownie alergicy. Jego stosowanie budzi zastrzeżenie w przypadku produktów zawierających Wit. C, ponieważ pod jej wpływem może się przekształcić w substancje rakotwórczą: benzen. Do takich produktów zaliczymy przede wszystkim napoje gazowane, gdzie może znaleźć oba te związki.

Ditlenek siarki( E 221): Substancja dodawana do soków owocowych, suszonych owoców i warzyw, dżemów, sałatek owocowych i warzywnych, syropów skrobiowych, wina i napojów bezalkoholowych. Powoduje on, że produkty spożywcze są uboższe w witaminę B-12. Jak wiadomo niedobory witaminy B12 mogą prowadzić do niedokrwistości, czyli potocznie do anemii. U wrażliwych osób mogą pojawić się nudności oraz bóle głowy. Ditlenek siarki jest także niebezpieczny dla astmatyków, ponieważ może się przyczynić do nasilenia objawów choroby: krótki oddech, kaszel, zadyszka, a nawet problemy z oddychaniem. Do substancji o podobnym działaniu zaliczymy wszystkie konserwanty zawierające siarkę, a więc o numerach od E 220 do E 228.

Stearynian Magnezu (E 470b): Substancja ta jest dodatkiem pomocniczym, ułatwiającym wyrób. Jej zadaniem jest zmniejszenie skłonności cząsteczek do zlepiania się, czyli przeciwdziała zbrylaniu. Substancja ta w myśl dyrektywy Unii Europejskiej jest uznana za bezpieczną, jednakże spożycie większej ilości może spowodować podrażnienie błon śluzowych przewodu pokarmowego, nudności, a nawet wymioty.

Azotany (W składzie produktu szukamy E 249, E 250, E 251, E 252): ich dodawanie do żywności jest dozwolone, pomimo, iż są to substancje potencjalnie rakotwórcze. W naszym organizmie ulegają one przemianom w związki, które powodują, że hemoglobina zmienia się w methemoglobinę, która nie może odwracalnie wiązać tlenu. Hemoglobina transportuje tlen z płuc do tkanek, dzięki niej możemy żyć, methemoglobina nie posiada zdolności transportowania tlenu. Pojawienie się methemoglobiny we krwi to jeden z objawów zatrucia. Silne zatrucie związkami methemoglobinotwórczymi objawia się dusznościami i sinicą. Na takie zatrucia szczególnie wrażliwe są dzieci. Niebezpieczeństwo ich spożywania wiąże się także z faktem, że związki te po redukcji w naszym organizmie i po przyłączeniu do nich amin II lub III rzędowych zmieniają się w bardzo rakotwórcze N-nitrozoaminy. Sami celowo dodajemy azotyny do żywności. Znajdziemy je w peklowanych produktach mięsnych, serach i marynatach śledziowych. Występują one także w warzywach, które pobierają je z gleby. Warzywa zostały podzielone na cztery grupy pod względem zawartości. W sałacie, rzodkiewce, buraku ćwikłowym, kalarepie, rzepie, koprze i szpinaku dopuszczalna zawartość to nawet 2000 mg azotanów na kilogram. W kapuście i szczypiorku limit to 1000 mg azotanów na kg, ogórek, kalafior, marchew nie powinny zawierać więcej niż 500 mg na kilogram. Natomiast ostatnia grupa, w której znajdziemy ziemniaki, pomidory i fasolę nie może przekraczać 250 mg na kilogram. Światowa organizacja zdrowia przewiduje osobne normy spożycia azotanów i azotynów dla dzieci i dorosłych. Dla dorosłych 5mg azotanów na kg masy ciała i 0,2 dla azotynów. Dla dzieci bezpieczne spożycie wynosi 250mg azotanów na kg produktu i do 0,1mg azotynów także na kg produktu.

BHA, BHT (E 320, E 321)- są to substancje, które zaliczamy do sztucznych przeciwutleniaczy. Ich zadaniem jest neutralizowanie wolnych rodników, a jak wiemy wolne rodniki mogą przyczynić się do rozwoju chorób nowotworowych. Jednakże ich utleniający charakter i metabolizm może sprawić, że te substancje same w sobie zadziałają kancerogennie. BHA możemy znaleźć w maśle, mięsie, zbożach, gumach do żucia, przekąskach i piwie, a BHT ma przeciwdziałać jełczeniu tłuszczy, dodawany jest do żywności zawierającej tłuszcze i oleje.

Sorbitol (E 420)- tę substancję znajdziemy w czekoladzie, cukierkach, lodach, gumach do żucia, dżemie, a także w produktach przeznaczonych dla cukrzyków. Ponieważ sorbitol jest metabolizowany tylko częściowo, a reszta w jelicie grubym ulega fermentacji, powstają wtedy gazy i mogą pojawić się wzdęcia. U osób wrażliwych na tę substancję może pojawić się biegunka. Sorbitol nie może być podawany niemowlakom do 1 roku życia, ponieważ może wywołać u nich biegunkę o ostrym przebiegu.

Aspartam (E 951)- jest stosowany do napojów bezalkoholowych, jogurtów, deserów, lodów i produktów niskoenergetycznych. Do tej pory był on przeciwwskazany tylko chorym na fenyloketonurię i nie nadawał się do użycia w wyższych temperaturach ponieważ ulega rozpadowi w 100°C. Jednakże Aspartam może spowodować mdłości, bóle głowy, zaburzenia wzroku, bezsenność czy np bóle stawów.

Sorbitol i Aspartam to substancje zaliczane do substancji słodzących. Charakteryzują się one tym, że pomimo iż ich słodkość może być wyższa od słodkości cukru jadalnego, czyli sacharozy, to nie wnoszą one do organizmu energii. W Polsce dopuszczone są następujące substancje słodzące: Aspartam (E-951), acesulfam K (E-950), kwas cyklamenowy (E-952) i jego sole, sacharynę(E-954) i jej sole, sorbitol (E-420), mannitol (E-421), izomalt (E 953), taumatynę (E-957), neohespydrynę DC (E 959), maltitol (E 965), laktitol (E 966) oraz ksylitol (E 967). Należy jednak pamiętać, że żaden z tych środków słodzących nie powinien znaleźć się w żywności dla niemowląt i dzieci do lat trzech.

Ocet jabłkowy
Jabłka (ich ilość zależy od pojemności naczynia) umyć, pokroić na kawałki i przepuścić przez sokowirówkę lub zetrzeć na tarce. Otrzymaną miazgę (razem z gniazdami nasiennymi) włożyć do kamionkowego naczynia bądź szerokiego słoja. Na każdy kilogram miazgi dodać litr i szklankę wody, 10 dag cukru, 1 dag drożdży piekarniczych i kawałek razowego chleba. Naczynie przykryć gazą i odstawić na 10 dni. 3- 4 razy dziennie płyn zamieszać drewnianą łyżką. Po tym terminie przefiltrować płyn przez gazę, wlać ponownie do umytego naczynia. Na każdy litr soku dodać 10 dag cukru, odstawić. Po skończonej fermentacji (ok. półtora miesiąca) przecedzić i rozlać do butelek. Przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu.

Buraczane ciasto

1.
Składniki:
250g gorzkiej czekolady polamanej na kawalki (lub kakako+cukier+olej)
3 duze jajka
200g jasnego cukru muscovado (nie miałam... 190 g zwykłego, białego, wystarczyło)
100ml oleju slonecznikowego (rzepakowego)
1 lyzeczka ekstraktu z wanilii (cytrynowy mi tutaj nie pasował... więc nie dodałam zadnego..)
100g maki pszennej
1/4 lyzeczki sody oczyszczonej
1/2 lyzeczki proszku do pieczenia
50g mielonych migdalow (zastąpiłam 50 g mąki)
250g surowych burakow (to jeden, średni burak :))

zacząć od utarcia jajek z cukrem, potem dodać resztę.

2. wg Nigelli
Ciasto buraczane




Składniki:
* ok. 200 g buraków
* 250g miękkiego masła
* 200g cukru
* skórka i sok z 1/2 cytryny
* 4 jajka
* 150g suszonej żurawiny
* 1/2 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej
* 300g mąki
* 1 łyżeczka proszku do pieczenia

zacząć od ucierania w mikserze tłuszczu z cukrem i cytryną, potem powoli po 1 jaju.

3. z polewą
1 szklanka tartych buraków (surowych, startych na drobnych oczkach, ale nie na miazgę)
1 szklanka mąki
1 szklanka cukru (w tym z wanilią) (trochę za słodkie wg mnie)
2 jajka
1/3 szklanki oleju
pół łyżeczki proszku do pieczenia BIO
0,5 łyżeczki cynamonu
1 łyżeczka imbiru
1 łyżeczka octu balsamicznego
1 łyżka soku z cytryny
pół łyżeczki kwasku cytrynowego

Białka ubiłam z połową cukru, dodałam żółtka. Buraczki zmieszałam ze składnikami sypkimi i olejem. Połączyłam z jajkami i tuż przed wylaniem do malutkiej tortowniczki wysypanej bułką wmieszałam zakwaszacze. Piekłam w 180°C przez ok. 30 minut (do suchego patyczka).

ciasto bośniackie z chrupiącym wierzchem

"Osłoda dla mam alergików"

2 szklanki mąki
1 szklanka cukru
1 szklanka oleju
1 szklanka wody
1 łyżeczka sody
3 łyżki kakao (kub dużo więcej ;p
bakalie (rodzynki, żurawina)

piec w 180*C aż patyczek będzie wychodził nieoblepiony czekoladą

na wierzch letniego ciasta można wylać polewę czekoladową:
- 1/2 kostki margaryny
- 1,5 łyżki wody
- 1,5 czubatej łyżki kakao
- 6 łyżek cukru
- 2 okrągłe wafle ryżowe

Wszystkie składniki prócz wafli roztopić w garnuszku i lekko gotować na małym ogniu, cały czas mieszając, aż cukier się rozpuści. Po lekkim wystudzeniu wkruszyć wafle i wymieszać, żeby masa była czekoladowa. Wylać na ciasto.
Idealne dla mam dzieci uczulonych na nabiał.

Ciastka z kruszonymi orzechami Luni

220 g masła
1 i 1/3 szklanki cukru
2 żółtka
1 torebka cukru waniliowego (lub więcej)
2,5 szklanki mąki
sól
pokruszone orzechy, pistacje

Wszystkie składniki zagnieść. Uformować 2 kule, zawinąć w folię i schłodzić porządnie w lodówce. Po wyjęciu rozwałkować ciasto jak najcieniej (na 0,5 cm grubości), wykrawać ciasteczka rylcem tworząc pofałdowane brzegi. Posypać z wierzchu cukrem lub orzechami. Piec 10 minut w 170*C. (aż brzegi zaczną się złocić). Po przestygnięciu wykładać na talerz.

Wychodzi ok. 40 sporej wielkości ciastek.